Grassen

(test versie 1.0)

Echte grassen
Biezen
Russen
Zegges

Echte grassen

timotee
Grassen zijn 1-jarige of overblijvende kruiden, over het algemeen niet verhoutend, uitzonderingen is b.v. bamboe die wel verhouten. De echte grassen hebben over het algemeen een goede voedings waarde voor vee.

Stengel

De stengel van gras is altijd hol en groeit van beneden uit. Op de stengel ziten de z.g. knopen. Op deze knopen beginnen de bladschedes van de bladeren. De holle steel en de knopen zijn het belangrijkste kenmerk van echte grassen, andere groepen zijn de biezen, zeggen en russen.

Blad

Het blad bestaat uit een bladschede die om de stengel zit en een bladschijf die vrij komt van de stengel. Op de grens van bladschede en bladschijf zit meestal het z.g. tongetje. De vorm hiervan is over het algemeen een belangrijk kenmerk voor determinatie.

Bloemen

De bloemen zijn meestal 2-slachtig, waarbij het aantal meeldraden kan varieren van 1 tot 6. De bloemen bestaan verder uit een bovenstandig vruchtbeginsel met 1 zaadknop en meestal 2 stijlen en diverse vliesjes.

Grasbloemen hebben 2 schutblaadjes, die de bloemgeslachtsdelen omvatten.

Het buitenste schutblad heet lemma, hieraan kan een naald ontspringen, de kafnaald, deze kan onderaan de lemma, halverwege of bovenaan de lemma ontspringen. De plaats waar de naald ontspringt is karakteristiek voor het bewuste gras, maar deze plaats kan ook variabel zijn.

Het binnenste schutblad heet palea.

Binnenin deze schutblaadjes zit het vruchtbeginsel met daarop 2 stijlen en daaromheen de meeldraden, het aantal is ook weer specifiek voor de bewuste grassoort. De meeldraad heeft 2 schubjes (lodiculae) aan de onderkant van de helmdraad en bovenaan een helmknop, bij veel grassen in de vorm van een I aan een touwtje.

Aartje

aartje aartje
Bij grassen is een aartje de
samenstelling van een aantal
bloemen. Een gras kan meerdere
aartje hebben die samen
aar, tros, aartros,of pluim
vormen


De bloemen zijn van 1 tot meerdere bloemen in een aartje gegroepeerd. Het aartje wordt van onderaf beschermd door één of twee kelkkafjes. Bij één kelkkafje vormt de steel het tweede, bij twee kelkkafjes zijn deze onder elkaar op de aarspil ingeplant en heten dan ook onderste en bovenste kelkkafje, aan de top van elk kelkkafje kan zich eventueel een kafnaald bevinden.

Bloeiwijze

De aartjes zijn weer gegroepeerd in een bloeiwijze:
dichte aar aartje Aan weerszijden van de stengel zijn de aartjes met 1 tegelijk om en om, afwisselend links en rechts en geen steeltje aangehecht of in al dan niet handvormige groepjes zonder steeltjes.
open aar aartje Aan weerszijden van de stengel zijn de aartjes met 1 tegelijk om en om, afwisselend links en rechts en met een kort steeltje aangehecht.
aarpluim aartje Zijn de aartjes in gesteelde groepjes aan weerszijden van de centrale stengel gerangschikt.
pluim aartje De aartjes zijn langer gesteeld en meer vertakt dan bij de aarpluim. Aartjes zijn al dan niet in groepjes aangehecht en daardoor is het totaal ijler van opbouw dan bij de aarpluim.
tros aartje Een tros is een open aar met lange stelen.
eenzijdige tros aartje Een eenzijdige tros is een open aar met lange stelen en alle aartjes aan een kant.

Determinatie

Per gras heb je dus een specifieke combinatie van tongetje, aanhechting, opbouw van de aartjes, vorm lengte van het blad, totale lengte van de plant (let op of er misschien niet gemaaid is, groeiomstandigheden).

Atypisch

Omdat we te maken hebben met de natuur en die dus altijd afwijkt van de standaard, bekijkt men de aartjes in het midden van de bloeiwijze, niet aan het uiteinde van de tak, het tongetje wordt gemeten aan het bovenste blad. Verder heb je voor sommige grassen beslist de wortel nodig dus moet je de plant uitgraven en niet alleen de top bekijken.
top

Biezen

borstel bies
Biezen zijn cypergrassen met een dunne lange stengel bij voorkeur groeiend in een natte omgeving en vaak geschikt voor allerlei vlechtwerk.

Stengel

Blad

Bloemen

top

Russen

pit rus
Russen groeien net als biezen bij voorkeur in een natte omgeving maar hebben weinig waarde, ze hebben bijna geen voedingswaarde voor vee en kunnen eigenlijk alleen als stro gebruikt worden. Van pitrus werden vroeger wel lampenpitten gemaakt. Pitrus wordt wel gegeten door woelmuizen, die eten alleen de buitenkant en laten de witte kern liggen.
Russen hebben een eigen familie, de russen.

Stengel

Blad

Bloemen

top

Zegges

valse vos zegge
Zegge's groeien net als biezen en russen meestal bij voorkeur in een natte of vochtige omgeving. Sommige zegge's worden als sierplant in tuinen gebruikt maar hebben verder eigenlijk geen toepassing. De zegge's behoren net als biezen tot de cypergrassen.

Stengel

Het meest in het oog springend detail van de stengel is zijn driekantige vorm. De hoeken kunnen zowel scherp als afgerond zijn. Een plant met driehoekige stengel is echter niet altijd een zegge, zelfs niet altijd een cypergras.

Blad

De meeste zegge's hebben een zeer smal blad dat begint in een bladschede die de stengel omsluit. Zegge's hebben geen tongetje zoals gras.

Bloemen

Meest van de zegge's hebben op een plant afzonderlijke mannelijke en vrouwelijke bloemen, eenslachtig, eenhuizig. De plaats van de geslachten kan per soort wisselen, sommige soorten hebben de mannelijke bovenaan en andere soorten hebben de vrouwelijke bovenaan. Ook de aantallen bloemen per geslacht kan tussen de soorten verschillen. Soorten met bloemen die zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsdelen bevatten komen echter ook voor, tweeslachtig eenhuizig. Tweeslachtig eenhuizig is echter onder zegge's een uitzondering.

Atypisch

Onder zegge's komen veel atypische planten voor en ook zijn er bastaards tussen de soorten. Bij determineren altijd meerdere planten betrekken.
top

© - webdesign MakingThePages b.v.